Nieuwe Markten
Problemen En Oplossingen
In de laatste paar decennia worden veel economische kansen geassocieerd met top down politieke maatregelen om markten te dereguleren die eerder werden gedomineerd door (semi-) overheids monopolies in bijvoorbeeld de telecommunicatie- en energie markten. Het gereguleerd toelaten van marktpartijen in deze sectoren, droeg bij aan de onmiddelijke verruiming van overheidsbudgetten en gaf een impuls aan de economie.
Andere nieuwe markten hangen samen met de ontwikkeling van nieuwe technologie en het toegankelijk maken van deelname aan hun ontwikkeling voor individuen en kleine bedrijven. Voorbeelden zijn: internet, mobiele applicaties en productie en distributie van alternatieve energiebronnen.
In sommige gevallen wordt een probleem geponeerd in de publieke ruimte dat vervolgens vertaald wordt naar een vraag om marktoplossingen. Hierop worden hele nieuwe markten gebaseerd. Voorbeelden zijn: opwarming van de aarde en vervuiling in het algemeen, inefficiency van overheidsapparaten, te hoge staatsschulden, te hoge belastingen, verstikkende overregulatie etc.
Het overkoepelende thema voor veel van deze problemen/oplossingen is er een van verandering van een top down gecentraliseerde (overheids) aanpak om problemen op te lossen met de bijbehorende controlle over middelen naar een bottom up aanpak van problemen die meer middelen in handen legt van individuele (entrepreneurs) die daarmee ook potentieel toegang krijgen tot meer welvaart.
Het gaat hier in feite om een overdracht van zeggenschap en middelen van de publieke sfeer, gereguleerd door juridische kaders en politieke invloed naar de private sfeer en de economie, gereguleerd door financiele invloed.
Kansen En Bedreigingen Voor Het MKB
Wat is de betekenis van deze fundamentele ontwikkelingen voor kleine bedrijven en individuele ondernemers? In veel gevallen resulteert dit in kansen. Nieuwe markten zijn vol kansen voor ondernemers. Het is echter van belang de juiste kans te identificeren en op de juiste wijze te benutten. Nieuwe markten kunnen bijvoorbeeld incompatible zijn met uw expertise, middelen of andere factoren die uniek zijn aan u als ondernemer of investeerder.
Er zijn geen gegarandeerde recepten voor succes en sommige markt deregulaties zijn minder goed geconcipieerd dan andere. Markt dereguleringen zijn geen welvaartsmachines die per definitie middelen overdragen van de happy few aan de massa. Markten zijn onderworpen aan eigen consoliderende mechanismes en daarmee samenhangende risico’s. Een goed begrip van die fundamentele risico’s kan voorkomen dat u met de verkeerde product/marktcombinatie de boer op gaat.
“Goede” Monopolies
Veel economen zijn het er over eens dat bepaalde (publieke) middelen beter gedistribueerd kunnen worden via ((semi-) overheids) monopolies, bijvoorbeeld omdat de investeringsniveaus die benodigd zijn om de bijbehorende infrastructuur te realiseren te hoog zijn om meer dan een speler toe te laten op de markt zonder de andere(n) te gronde te richten, prijzen te laten stijgen, de kwaliteit te ondermijnen en die markt als geheel te ondermijnen. Dergelijke markten zullen dus naar alle waarschijnlijkheid na een experiment met deregulering weer terugkeren naar een gereguleerde staat na veel economische schade aangericht te hebben aan individuele ondernemers en de staatskas. Althans: dat zou je op grond van die theorieën mogen verwachten. Stel bijvoorbeeld dat een beperkt spoornetwerk van een klein land open gesteld zou worden voor concurrerende spoorwegmaatschappijen dan zou dit bijvoorbeeld leiden tot lagere service, hogere prijzen en slechtere prestaties. Dit zou op zijn beurt leiden tot het krimpen van de markt omdat er alternatieve transportmethoden zoals fiets, bus of auto beschikbaar zijn. Die krimpende markt zou verdeeld moeten worden onder meer partijen. Een dergelijk te verwachten scenario is dus geen interessante optie voor lange termijn investeringen of bedrijfsplannen. Toch lijken op dit moment in Nederland bijvoorbeeld een aantal kleinere spoorwegmaatschappijen redelijk te functioneren op delen van de spoor-infrastructuur die minder kosten efficiënt uit te baten zijn door de NS. Het afstoten van dergelijke minder rendabele lijnen is voor de NS voordelig. Een groot gedeelte van de inkomsten van de NS hangt bovendien samen met het uitbaten van retail vastgoed op stations in plaats van met het vervoer zelf, zodat het verliesgevend vervoer in de marges van het netwerk en op voor retail oninteressante locaties best kan missen.
In sommige gevallen is een publiek middel afhankelijk van uniformiteit en algemene acceptatie om te kunnen functioneren. Bijvoorbeeld: stel dat u besluit om uw eigen geld te gaan drukken om zo het overheidsmonopolie daarop aan te pakken. Dit zou op het eerste gezicht in economisch opzicht geen enkele kans van slagen lijken te hebben. En toch is dit precies wat er staat te gebeuren op internet. Facebook en andere grote partijen (FB heeft 500+ miljoen leden) staan op het punt om de rol van online credits verder te vergroten en introduceren daarmee in zekere zin hun eigen currency. Aanbieders van online diensten zijn min of meer gedwongen deze currency te accepteren en gebruikers zullen dit naar alle waarschijnlijkheid ook doen.
Juridische Monopolies
Bepaalde markten worden beschermd door juridische beperkingen. Dit kan ook gunstig zijn. Bijvoorbeeld: het ontwikkelen van medicijnen voor kleine populaties van mensen met een zeldzame ziekte zou onmogelijk zijn zonder de bescherming van patenten en overheidsregulering omdat anders de hoge investeringen moeilijk terug te verdienen zouden zijn door hoge retailprijzen te vragen. Het zelf ontwikkelen van dergelijke medicijnen en vervolgens concurreren op prijs lijkt wel haast onmogelijk tenzij wellicht in een opensource-achtige infrastructuur met veel vrijwillige bijdragen. Het simpelweg negeren van patenten en internationale wetgeving zou ook gezien kunnen worden als een oplossing voor het probleem van de hoge prijzen. Zo was er een aantal jaren gelden een aantal Indiase bedrijven dat internationale patenten negeerde om zo tegen daardoor veel lagere productiekosten medicijnen aan te bieden aan zieken onder de eigen bevolking in zeer lage inkomensgroepen.
Op de langere termijn bleek dit echter geen houdbare positie door druk vanuit de internationale gemeenschap en de farmaceutische industrie om de ongelicenseerde productie en distributie van medicijnen te stoppen.
Natuurlijke Oligopolies
In andere gevallen is een markt typisch verdeeld onder een beperkt aantal spelers (oligopolie) bijvoorbeeld omdat er een beperkte toegang tot de commodity is en hij toch tegen een relatief lage prijs moet worden aangeboden, wat het moeilijk maakt voor nieuwe toetreders tot de markt tenzij zij bereid zijn een prijsoorlog te starten en met eigen middelen te overleven ten koste van alle partijen en met als waarschijnlijk resultaat een terugkeer naar de status quo. Bijvoorbeeld: u heeft toegang tot een beperkte energiebron zoals een windmolen of zonnepanelen op uw dak. Waarschijnlijk is het voor u onmogelijk om zelf de energie aan eindgebruikers te verkopen door met Eneco of Nuon te concurreren. Uw enige hoop lijkt dat zij de energie van u kopen en wederverkopen. toch is het inmiddels mogelijk om uw overtollige energie aan te bieden aan derden hoewel de daar voor benodigde grid infrastructuur in veel gevallen nog door de multi-nationals beheerd zal worden.
Discipline Van De Markt
Sommige producten of diensten zijn afhankelijk van een verspreiding over de gehele bevolking omdat de risico’s en voordelen over zoveel mogelijk deelnemers verspreid moeten worden voor een optimaal functioneren. Men kan uit dergelijke markten niches selecteren die voldoen aan een laag risico profiel en uitsluitend voor die niche een product of dienst aanbieden die door het lage risico profiel veel goedkoper kan zijn. Bijvoorbeeld: het vermarkten van een ziektekosten polis voor niet rokende hoog opgeleiden tussen de 20 en 30, klinkt als een goed idee als u op prijs wilt concurreren en meer service wilt bieden dan bestaande grote spelers. Echter: een dergelijk laag risico profiel is waarschijnlijk voor de hand liggend en zal meer aanbieders van verzekeringen aanspreken wat waarschijnlijk binnen de kortste keren zal leiden tot een vechtmarkt voor dat segment. Toch is dit precies het type segment dat kleine internetondernemers proberen te bedienen. Een dergelijke propositie kan niet alleen gemakkelijk gekopieerd worden door anderen die kansen zien in hetzelfde segment maar ook door bestaande partijen wiens hoge winstmarges uit hun traditionele kanalen, ingezet kunnen worden om hun eigen nieuwe budget kanalen met een groot advertentiebudget in de markt te zetten ten koste van de nieuwe partijen die niet over zulke reserves beschikken.
De discipline van de markt vraagt niet alleen om een goed begrip van het identificeren en bedienen van lucratieve niche markten en hun wensen en eisen maar vereist ook een unieke toegevoegde waarde en methoden om die uniciteit tegen lage kosten breed te communiceren als klein of middelgroot bedrijf. Open source technologie, samenwerkingsverbanden en social media zouden voor kleine bedrijven een sleutel kunnen zijn om tegen geringe kosten een boodschap over de eigen unieke voordelen toch diep door te laten dringen in de markt. Hun inzet heeft zo zijn eigen risico’s, dus uiteindelijk komt het toch weer neer op uzelf (maar dat wist u al) en de unieke combinaties en keuzes die u als ondernemer maakt uit de u beschikbare middelen.
